x تبلیغات
تمامی اخبار ایران و جهان

«ام المومنین»؛ فضیلت یا کارکرد تاریخی؛ بررسی مفهوم لقب همسران پیامبر (ص) در قرآن و حدیث

به گزارش تابناک،در این مقاله، با تکیه بر آیات قرآن، روایات تاریخی و نظرات علمای اسلامی، به بررسی ماهیت، زمینه تاریخی، و کارکرد این لقب می‌پردازیم تا روشن شود آیا این عنوان صرفاً یک مفهوم تشریفاتی و قانونی است یا معانی عمیق‌تری دارد.


زمینه تاریخی لقب «ام المومنین»
لقب «ام المومنین» در آیه شریفه ۶ سوره احزاب ذکر شده است: «النبی اولی بالمومنین من انفسهم و ازواجه امهاتهم» (ترجمه: پیامبر به مؤمنان از خودشان سزاوارتر است و همسرانش مادران آنها هستند). این آیه در سال پنجم هجری قمری و در مدینه منوره، در دوره‌ای حساس از تاریخ اسلام، نازل شده است؛ زمانی که پیامبر (ص) درگیر جنگ احزاب بود و جامعه اسلامی در حال شکل‌گیری و تثبیت بود. در این سال، همسرانی که در کنار پیامبر زندگی می‌کردند، شامل عایشه،‌ام سلمه، حفصه و زینب بودند؛ همه این زنان در آن زمان جوان و پیش از پیری بودند.

این لقب، اما، در زمان حضور حضرت خدیجه (س)، همسر اول و تنها پیامبر(ص) در مکه، به کار نرفته است. خدیجه(س)  که در سال ۶۱۹ میلادی (۸ سال پیش از سال پنجم هجری) درگذشت، در سوره‌های مکی مانند طه، فرقان، ضحی و کوثر که در دوران حضور پیامبر(ص)  در مکه نازل شدند، به شکل دیگری مورد خطاب قرار گرفته است. این تفاوت در رویکرد قرآنی، نشان‌دهنده زمینه‌های متفاوتی است که باید مورد بررسی قرار گیرد.

دیدگاه‌های علمای اسلامی درباره لقب «ام المومنین»

بر اساس منابع تاریخی و دینی اهل سنت، لقب «ام المومنین» به‌منظور مشخصی در قرآن به کار رفته است. علمایی مانند شافعی در کتاب «احکام القرآن» (جلد ۱، صفحه ۱۶۸) تأکید کرده‌اند که این لقب شامل تمامی معانی و آثار مادری نیست، بلکه تنها به معنای تحریم ابدی ازدواج با همسران پیامبر پس از رحلت ایشان است. به عبارت دیگر، این عنوان نه یک فضیلت مطلق، بلکه یک قاعده حقوقی و اجتماعی بوده است که هدفش جلوگیری از ازدواج مجدد این زنان پس از پیامبر بود.

این دیدگاه توسط دیگر بزرگان اهل سنت، از جمله طبری (۳۱۰ ق)، ابن مسعود البغوی (۵۱۶ ق)، سیوطی (۹۱۱ ق)، ابن الجوزی الحنبلی (۵۹۷ ق)، ابن زمینین (۳۹۹ ق) و البیهقی (۴۵۸ ق)، تأیید شده است. آنها معتقدند که لقب «ام المومنین» صرفاً برای جلوگیری از هرگونه احتمال ازدواج مجدد این زنان پس از پیامبر وضع شده و هیچ جنبه ارثی یا محرمیتی ندارد؛ به‌طوری‌که ازدواج با فرزندان این زنان جایز است، در حالی که ازدواج با فرزندان واقعی یک مادر حرام است.

ابن العربی المالکی (متفاوت با ابن عربی نویسنده «فصوص‌الحکم») نیز در کتاب «احکام القرآن» (جلد ۳، صفحه ۵۴۲) تأکید کرده که «ام المومنین» به معنای «مادر مردان مؤمن» است، نه «مادر زنان مؤمن». او این نظر را با استناد به نقل عایشه در کتاب «الطبقات الکبری» ابن سعد (جلد ۸، صفحه ۶۵) تقویت می‌کند؛ جایی که عایشه در پاسخ به زنی که او را «مادر» خطاب کرد، گفته است: «من مادر تو نیستم، من مادر مردان شما هستم.»

تأکید آیه ۵۳ سوره احزاب

برای تأکید بر این کارکرد، آیه ۵۳ سوره احزاب نیز وارد می‌شود: «ولاتنکحوا ازواجه من بعده ابدا» (هرگز پس از پیامبر، زنانش را به نکاح درنیاورید). ابن کثیر (۷۷۴ ق) در تفسیر خود (جلد ۶، صفحه ۴۵۵) شان نزول این آیه را این‌گونه شرح می‌دهد: طلحه بن عبیدالله اظهار کرده بود که اگر پیامبر فوت کند، قصد دارد با عایشه ازدواج کند. این آیه در پاسخ، تحریم ابدی ازدواج با همسران پیامبر را دوباره تأیید کرده است. بنابراین، لقب «ام المومنین» به‌طور مشخص برای همسران جوان پیامبر در سال‌های ۵ تا ۱۱ هجری قمری وضع شده و هیچ فضیلت یا مقامی ذاتی را به آنها اعطا نمی‌کند.

شبکه خالص‌ سازی در صداوسیما

شبکه خالص‌سازان / بررسی کارنامه ده‌ساله شبکه افق و بازخوانی جنجال‌هایی که آفریده است

هم میهن- فرزاد نعمتی: در دوران ریاست عزت‌الله ضرغامی بر سازمان صداوسیما، افزایش تعداد شبکه‌های تلویزیون در دستور کار این نهاد قرار گرفت.

هنگامی‌که ضرغامی در خردادماه 1383 جانشین علی لاریجانی می‌شد، در صداوسیما شش شبکه فعالیت داشتند؛ شبکه‌های یک، دو، سه، چهار، خبر و آموزش. ضرغامی اما بر این نظر بود که باید با گسترده‌کردن تشکیلات صداوسیما، گستره وسیع‌تری از سلایق مردم در قاب تلویزیون دیده شود تا بدین‌طریق هر سلیقه‌ای کانالی برای خود داشته باشد و ریزش مخاطب که هشدارها نسبت بدان از همان دهه 1380 و با شیوع شبکه‌های ماهواره‌ای در خارج از کشور آغاز شده بود، متوقف شود.

با چنین پیشفرضی در دوران مدیریت ضرغامی، عزم‌ها جزم شد تا نسل دوم شبکه‌های تلویزیونی و شبکه‌های دیجیتال افتتاح شوند و بدین‌ترتیب شبکه‌های سراسری متعددی با عناوینی چون نسیم، پویا، نمایش، ‌آی‌فیلم فارسی و عربی، ورزش، تماشا، سلامت، قرآن، آموزش و مستند راه‌اندازی شد.

عراقچی به ژنو رفت

عراقچی به ژنو رفت

به گزارش منیبان، سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه، که برای شرکت در مراسم تشییع رهبران مقاومت اسلامی لبنان، شهید سیدحسن تصر‌الله و شهید هاشم صفی‌الدین، به لبنان سفر کرده بود، شامگاه یکشنبه بیروت را به مقصد ژنو ترک کرد.


عراقچی قرار است ضمن شرکت در نشست عالیرتبه کنفرانس خلع سلاح سازمان ملل متحد و اجلاس شورای حقوق بشر و تبیین مواضع جمهوری اسلامی ایران، دیدارهای دوجانبه‌ای با همتایان خود از دیگر کشورها و نیز با دبیر کل سازمان ملل داشته باشد.

عراقچی: با چشمان خود شاهد نقض حاکمیت لبنان توسط جنگنده های اسرائیلی بودم

عراقچی: با چشمان خود شاهد نقض حاکمیت لبنان توسط جنگنده های اسرائیلی بودم

به گزارش منیبان، سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه، در شبکه اجتماعى ایکس نوشت:


مفتخر و سرافرازم که امروز به صدها هزار عزادار در بیروت پیوستم تا با سید حسن نصرالله وداع کنیم. دریایی از  لبنانی های جوان و پرشور، ورزشگاه و اطراف آن را پر کرده تا به رهبر بزرگ مقاومت ادای احترام کنند.

من همچنین با چشمان خود شاهد نقض حاکمیت لبنان توسط جنگنده های اسرائیلی بودم که از نزدیک بالای سر ما پرواز کردند تا در تلاشی رقت انگیز  مردمی که فقط برای عزاداری جمع شده بودند را بترسانند. اگر این یک عمل تروریستی نیست، پس چیست؟ 

پزشکیان سیگنال مذاکره داد

پزشکیان سیگنال مذاکره داد

رئیس جمهور با اشاره به اینکه ما از ابتدا هم اعلام کردیم که به دنبال گفتگو و مذاکره هستیم، اما زیر بار زور و فشار نمی‌رویم، گفت: اینکه با دست گلوی ما را فشار دهند و بعد بگویند مذاکره کنیم، منطقی نیست؛ اگر عزتمندانه بیایند، مذاکره می‌کنیم، ولی قرار نیست زیر بار زور برویم، ما از ترس شیر در لانه روباه پناه نمی‌گیریم

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی پزشکیان؛ مسعود پزشکیان در دیدار فرهیختگان و نخبگان شهرستان‌های ملارد، شهریار و شهر قدس با اشاره به مباحث مطرح شده در این جلسه درباره موضوع روابط خارجی، مذاکره، وفاق و نظایر آن اظهار داشت: ما از ابتدا هم اعلام کردیم که به دنبال گفتگو و مذاکره هستیم، اما نه به هر قیمتی.

انتقاد همتی از تداوم بی اخلاقی صداوسیما

انتقاد همتی از تداوم بی اخلاقی صداوسیما

عبدالناصر همتی از «تداوم بی اخلاقی» صداوسیما نسبت به او انتقاد کرد و نوشت: این هجمه‌ها باعث نمی‌شود از جنگ اقتصادی غافل شوم.


وی در توئیتی نوشت: «هجمه‌ها برای تخریب و تداوم بی اخلاقی در برنامه صبح بخیر، باعث نمی‌شود که از جنگ اقتصادی ترامپ غافل شویم.

امروز وظیفه وزارت اقتصاد، تمرکز برخنثی سازی فشار حداکثری با محوریت تامین مالی تولید، بهبود فضای کسب و کار، توانمند سازی و میدان دادن به بخش خصوصی، تقویت رقابت و افزایش بهره وری با هدف تحقق رشد اقتصادی بالا و بهبود معیشت مردم است.»

واکنش دفتر حفاظت منافع ایران در واشنگتن به اخراج پناهجویان ایرانی

واکنش دفتر حفاظت منافع ایران در واشنگتن به اخراج پناهجویان ایرانی

به گزارش خبرگزاری مهر، دفتر حفاظت منافع جمهوری اسلامی ایران در واشنگتن دی سی روز پنجشنبه به وقت محلی درباره اخراج تعدادی از پناهجویان ایرانی از آمریکا و انتقال آنها به پاناما همچنین اعلام کرد که این اقدام بدون اطلاع این دفتر و فراهم نشدن دسترسی کنسولی صورت گرفته است.


متن اطلاعیه دفتر حفاظت منافع جمهوری اسلامی ایران در واشنگتن دی سی به شرح زیر است:

به اطلاع می‌رساند دولت ایالات متحده آمریکا با اتخاذ سیاست‌های جدید مهاجرتی سخت‌گیرانه‌تر، اتباع خارجی را که دارای روادید و یا اقامت معتبر قانونی در آمریکا نباشد، از خاک خود اخراج کرده و به کشورشان باز می‌گرداند.

در این چارچوب مطلع شدیم اخیراً تعدادی از هموطنان ایرانی که بدون اخذ روادید و مدارک هویتی بازداشت شده بودند، بی آنکه به دفتر حفاظت منافع جمهوری اسلامی ایران در واشنگتن دی سی اطلاع رسانی شود و یا دسترسی کنسولی فراهم شود، آنان را به کشور پاناما اخراج کرده‌اند.

دفتر حفاظت منافع جمهوری اسلامی ایران در واشنگتن دی سی و سفارت جمهوری اسلامی ایران در کلمبیا (آکردیته پاناما) با همکاری وکلای مجرب، همه اقدامات ضروری را برای صیانت و حمایت از حقوق و منافع آنان و دیگر هموطنان عزیز به عمل آورده است.

بر اساس قوانین جمهوری اسلامی ایران، درخواست پناهندگی از کشور ثالث تخلف محسوب نمی‌شود و بدون تردید، آغوش باز کشور همواره بر روی ایرانیان عزیز باز می‌باشد.

این نمایندگی مشتاقانه آماده پاسخگویی به مشکلات و پرسش‌های شما و وکلای محترم در این خصوص از طریق زیر می‌باشد:

دبیر شورای عالی امنیت ملی: کارخانه‌های موشک سازی در غزه راه اندازی شده است

دبیر شورای عالی امنیت ملی: کارخانه‌های موشک سازی در غزه راه اندازی شده است

به گزارش گروه سیاسی دفاع‌پرس، علی اکبر احمدیان دبیر شورای عالی امنیت ملی صبح امروز (جمعه) در رزمایش پیامبر اعظم ۱۹ سپاه استان کرمان که با حضور ۵۰ هزارنفری در کل دیار کریمان و ۲۰ هزارنفری در شهر کرمان برگزار شد با اشاره به اینکه بالندگی مقاومت  باعث شده دشمن خسته و مستاصل شود، اظهار داشت: جنگ‌های مقاومت مثل ۳۳ روزه و ۲۲ روزه و مانند آنها تمام می‌شود ولی آنچه تمام نمی‌شود و دشمن را به استیصال کشانده، اصل وجود مقاومت است چون هرروز بالنده‌تر می‌شود.

وی بیان کرد: مقاومت در ملت فلسطین از تن ندادن به سازش آغاز شد و بعد با راهپیمایی و جمعیت‌های کوچک، دفاع از خود با سنگ و سپس بعد از ابزار سنگ پرانی آنقدر توسعه یافت که کارخانجات ساخت موشک و سلاح در این نوار غزه کوچک بالاتر از آن که در بسیاری از کشور‌های اسلامی بود راه اندازی شد تا اینکه ملت فلسطین توانست در شان یک معرکه و میدان از خود دفاع کند.


احمدیان گفت: مقاومت همان روزی که ملت فلسطین راه خود را از سازشکاران جدا کرد، شکل گرفت و پایان پذیر نیست؛ چه در یک میدان شکست بخورد و چه پیروز شود، نکته مهم این است.


وی اظهارداشت: همه شما دیدید در طول ۴۵۰ روز جنایات رژیم سفاک صهیونیستی نه فقط از جهان اسلام و ایران اسلامی بلکه از همه جهان وجدان‌های بیدار به جبهه مقاومت پیوست. دانشگاه‌های آمریکا نیز که روزی تلاش می‌کرد دانشگاه‌های ما را علیه جبهه مقاومت بشوراند در همه دانشگاه‌های آمریکا جبهه فلسطین و جبهه مقاومت قد علم کرد.


احمدیان بیان کرد: مجبور شدند در داخل دانشگاه واحد‌های نظامی را ببرند و استاد و دانشجو را دستگیر کنند، باز موفق نشدند و پیوستگان جدید به عرصه مقاومت و جبهه جق را از میدان بیرون کنند؛ به تعبیر رهبر گرانقدر ما آنها دیگر جهت درست تاریخ را پیدا کرده بودند.


دبیر شورای عالی امنیت ملی گفت: توطئه‌ای که امروز دشمن به دنبال آن است و به طرق گوناگون آن را تبلیغ و بیان می‌کند و اقداماتی را برای تثبیت آن انجام می‌دهد این است که جای مقاومت که حرکت ریشه دار تاریخی و اصیل و ماندگار است را با یک جنگ و درگیری جابه جا و اینگونه القا کند اگر در یک جنگ و یک معرکه موفقیت اندکی به دست آورد یعنی پیروز است و مقاومت شکست خورده است.


وی افزود: هرچند دشمن در این میدان جنگ هم به پیروزی دست نیافت و در روز‌های پایانی توافق بر سر آتش بس در غزه، تلفات دشمن صهیونیستی در همان غزه اشغال شده از تلفات او در دوران‌های قبل بیشتر بود.

عاقبت زلنسکی درس بزرگی برای همه رهبران جهان است

عاقبت زلنسکی درس بزرگی برای همه رهبران جهان است

به گزارش ایلنا، محسن رضایی در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت:


«عاقبت زلنسکی و ‎اوکراین، درس بزرگی برای همه رهبران و ملت‌های جهان است.

آمریکا وارد دوره جدیدی شده که مهم‌ترین ویژگی آن، ظهور یک ‎استبداد بین‌المللی به رهبری ترامپ است. او می‌خواهد «شاه» باشد تا «رئیس‌جمهور»!»

برای خرید سکه و ارز بی‌گدار به آب نزنید!

برای خرید سکه و ارز بی‌گدار به آب نزنید!

به گزارش ایلنا،️ سید امیر مرتضوی، قائم مقامِ معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه در سمنان با بیان اینکه مردم باید پیش از پیش خرید ارز و طلا و سکه تحقیق و مشورت کنند و بی گدار به آب نزنند گفت : برخی مراکز پیش فروش را انجام می دهند که قانونی و مدیریت شده فعالند ولی برخی پلتفرم های عرضه کننده این اقلام شرایط لازم را ندارند و مردم باید توجه کنند که از چه مراکزی طلا ، سکه و ارز را تهیه می کنند تا از کلاهبرداری و تشکیل پرونده های کثیر الشاکی پیشگیری شود.


مرتضوی همچنین درباره وضعیت اتباع خارجی در کشور گفت : به وضعیت اتباع از نظر اخذ مجوزها و شرایط اقامت و بکارگیری آنها به طور دقیق ، صحیح ، اصولی و هدفمند نظارت می شود و اقامت ، بکارگیری و شرایط عبور از مرز آنها در قانون تعریف شده و طبق موازین قانونی با افرادی که مجوز اقامت در ایران را نداشته باشند اقدام می شود.

قائم مقام معاون قوه قضاییه درباره فعالیت های ۱۲ گانه پیشگیری و مقابله با جرم نیز از سامانه پنجره واحد زمین به عنوان یکی از فعالیت‌های موثر برای کاهش جرایم یاد کرد و گفت: با هوشمند سازی و راه اندازی سامانه‌های پیشرفته باید از فساد اداری، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی به صورت هدفمند پیشگیری شود
صفحه قبل 1 2 3 4 5 6 7 صفحه بعد